3 نوع تیپ بدنی اصلی
درست است که تیپ های بدنی ارثی هستند، اما فعالیت ورزشی و رژیم غذایی می توانند روی آنها تاثیر بگذارند. اگر تیپ بدنی خود را بشناسید، می توانید از آن به عنوان یک راهنمای بررسی دقیق میزان متابولیسم استفاده کرد. شما باید با توجه به تیپ بدنی خود راهکارهای معقول را پیدا کنید. نقاط قوت و ضعف مرتبط با تیپ بدنی خود را بشناسید. پس در کل بهتر است که اول تیپ بدنی مان را شناسایی کنیم و سپس با توجه به تیپ بدنی خودمان اهداف معقولی را برای رسیدن به یک اندام ایده آل در نظر بگیریم. تیپ های بدنی اصلی به سه دسته تقسیم شده اند.
1- اکتومورف
2- مزومورف
3- اندومورف
تیپ بدنی اکتومورف
افراد اکتومورف به راحتی قابل تشخیص هستند. این افراد به صورت طبیعی باریک اندام هستند. هر چه بیشتر هم بخورند، چیز زیادی به آنها افزوده نمی شود. میزان متابولیسم (سوخت و ساز) بدن این افراد بالاست. بدن افراد اکتومورف توانایی محدودی در تبدیل مواد غذایی به چربی ذخیره دارد. متاسفانه در برخی موارد حتی تعداد سلول های چربی بدنشان از حالت نرمال هم کمتر است. کمبود بافت چربی از حالت نرمال، روی داشتن سلول های شاداب و باقوام تاثیر دارد. بخش عمده ای از غشای سلولی از چربی است.
افراد اکتومورف عضله کمی دارد. متاسفانه این افراد در گرفتن حجم عضلانی هم مشکل دارند. یعنی بافت عضلانی کم حجمی دارند. عضلات ریز و کوچک به خوبی قابل مشاهده است. نکته جالبی که در مورد این نوع تیپ وجود دارد، این است که خیلی مورد حسادت نزدیکان خود قرار می گیرند. چون هر چه دوست دارند، می خورند ولی اصلاً چاق نمی شوند. بر خلاف سایر تیپ های بدنی که اضافه وزن یک دغدغه بزرگ برای آنهاست، تیپ اکتومورف هیچ وقت دغدغه ای برای کاهش وزن و چربی سوزی ندارد.
از نظر روانشناختی افراد اکتومورف، بیشتر مستعد عصبانیت، اضطراب و ترس هستند. این نوع از تیپ حین عصبانیت یا اضطراب، برای تسکین اعصاب خود در خوردن قندها و کربوهیدرات های ساده زیاده روی می کنند. غذاهای قندی ترشح هورمون سروتونین مغز این افراد را تحریک می کند. ترشح این هورمون در مغز اثر آرام بخش برای اعصاب این افراد دارد.
افزایش وزن افراد اکتومورف بسیار اندک و تدریجی است. در برخی از مواقع افراد با تیپ اکتومورف از راه های میانبر نظیر پودرهای چاقی اقدام به افزایش وزن می کنند. حقیقتاً این نوع افزایش وزن موقت است. اما عوارض جانبی پایداری را بر بخش های مختلف بدن از جمله قلب و کلیه به جای می گذارد.
افراد اکتومورف باید این حقیقت را بپذیرند که استعداد کمی برای افزایش وزن و رسیدن به وزن مطلوب دارند. البته این یک قانون کلی نیست و با تلاش و برنامه ریزی می توان به این هدف دست پیدا کرد.
بر اساس شکل گیری یک باور نادرست و تلقین اطرافیان و همچنین انتظارات نابجای فرد از خودش، تیپ اکتومورف احساس می کنند که برای رسیدن به حس امنیت و آرامش باید افزایش وزن داشته باشند. اما در واقعیت تیپ بدنی افراد اکتومورف با تلاش هوشمندانه قابل توسعه و بهبود است. این افراد باید بجای افزایش کالری دریافتی روی کاهش عصبانیت و دلواپسی های خود تمرکز کنند. تا در پاسخ به مشکلات ناشی از وزن بتوانند بهترین تصمیم را بگیرند.
برنامه های اصولی و ورزشی منظم به همراه وعده های غذایی مناسب با درصد پروتئین بالا برای تیپ بدنی افراد اکتومورف به تسکین اعصاب آنها کمک می کند. شک نکنید استفاده از تمرینات با وزنه به همراه یک برنامه غذایی ورزشی یکی از بهترین راهکارها برای افزایش وزن با ثابت این افراد خواهد بود.
یادتان باشد ورزش هوازی شدید برای افراد اکتومورف توصیه نمی شود. علت آن هم این است که خاصیت ورزش هوازی چربی سوزی است. پس استفاده از تمرینات هوازی مثل ریختن بنزین روی آتش است.
البته این به این معنی نیست که تیپ اکتومورف به هیچ وجه از تمرینات هوازی استفاده نکند. چون تمرینات هوازی برای افزایش سلامت قلب و ریه ها ضروری است. به این معنی است که د رکنار حفظ سلامت قلب با تمرینات خیلی سبک هوازی، غالب تمرینات افراد اکتومورف در جهت هایپرتروفی (افزایش اندازه عضلات) و به صورت مقاومتی باشد.
در آخر هم لازم به یادآوری است که علاوه بر تیپ افراد اکتومورف، ابتلا به یک بیماری نظیر اختلال گوارشی، پرکاری غده تیروئید، ابتلا به اختلالات و ناراحتی های روحی مانند افسردگی و اضطراب می تواند به کم اشتهایی یا بی اشتهایی و در نهایت لاغری شبه اکتو مورف منجر شود. از این رو برای اطمینان از عدم ابتلا به بیماری و اطمینان از سلامتی می شود به متخصصان پزشکی مراجعه کرد.
تیپ بدنی مزومورف یا ورزشکار
به طور معمول افراد با تیپ مزومورف یا ورزشکار، دارای استخوان بندی و عضلات درشتی هستند. این ویژگی به آنها توانایی حمل میزان بیشتری از عضلات را می دهد. خیلی خیلی جالب است که بدانید این نوع از تیپ بدنی در سال های اول زندگی لاغر هستند. بسیاری از قهرمانان پرورش اندان و هنرپیشگان معروف دارای تیپ مزومورف یا ورزشکار هستند.
تیپ مزومورف را از همان کودکی می توان تشخیص داد. از نشانه های مهم این نوع تیپ بدنی این است که در همان اوان کودکی و نوجوانی از نظر قدرت و به اصطلاح عامیانه زور بیشتری نسبت به هم سن و سال های خود دارند. در طول زمان اگر تیپ مزومورف به لحاظ متابولیکی فعالیت ورزشی خود را کم یا متوقف کند، دچار اضافه وزن می شوند. دلیل آن هم این است که هنوز اشتهای جوانی خود را حفظ کرده اند و تیپ بدنیش با پرخوری دچار اضافه وزن می شود. البته این افزایش وزن نه به کندی تیپ اکتوموروف است و نه به سرعت تیپ اندومورف.
افراد با تیپ مزومورف اشتهای خوبی دارند و بنابراین از خوردن راضی هستند. همانطوری که گفتیم افزایش وزن در آنها بیشتر از تیپ اکتومورف است. علت این اضافه وزن در افراد با تیپ مزومورف داشتن عضلات بیشتر است. معمولا این نوع تیپ بدنی مصرف گوشت بالایی دارند و با توجه به اینکه گوشت قرمز حاوی مقدار زیادی چربی و پروتئین است و تمامی این غذاها اغلب با کربوهیدرات های نسبتاً ساده ترکیب می شوند. این ترکیبات غذایی اثر نامطلوبی بر ترشح انسولین دارند و منجر به ذخیره چربی می شوند. در کل به عنوان یک قانون از بین تیپ های بدنی، تیپ مزومورف به آسانی تناسب بدنی خود را حفظ می کند.
تیپ بدنی اندومورف یا چاق
تیپ بدنی اندومورف دقیقا بر خلاف تیپ بدنی افراد اکتومورف به راحتی دچار اضافه وزن می شود. متاسفانه از طرف دیگر اضافه وزن افراد با این تیپ بدنی به همین راحتی از بین نمی رود. در بیشتر طول زندگی وزنی بیشتر از وزن ایده آل خود دارند.
از مهمترین علت های این اضافه وزن وجود تعداد زیاد سلول های چربی در بدن است، که غالبا ریشه ارثی دارد و یا اینکه به خاطر تغذیه بد در دوران کودکی شکل گرفته است. این سلول ها هم به دلیل مصرف بیش از اندازه چربی ها و قندها، مدام در حال افزایش اندازه و افزایش ذخیره تری گلیسرید در خودشان هستند. در نهایت این افزایش حجم سلول های چربی به صورت چاقی بروز داده خواهد شد.
تیپ بدنی اندومورف ها در مقایسه با تیپ بدنی افراد اکتومورف و مزومورف تا حدودی آرام تر هستند. این نوع تیپ بدنی اگر بتواند وزنشان را به تعادل برسانند، استقامت جسمانی و توان ذهنی قابل ملاحظه ای دارند. متابولیسم تیپ بدنی افراد اندومورف غالباً پایین است. متابولیسم پایین هم نتیجه تولید ناکافی هورمون های تیروئید یا سایر وضعیت های هورمونی است. بی تحرکی و یا زندگی مرفه، سو تغذیه و بدخوابی هم عواملی هستند که موجب حرکت بدن به سمت تیپ بدنی اندومورف می شوند.
بدن افراد اندومورف تمایل بالایی به ذخیره کالری اضافه به شکل چربی دارد. این نوع تیپ بدنی می تواند با کمی تلاش و محدود کردن بیشتر غذاهای پرکالری از افزایش وزن خود جلوگیری کند. مصرف غذاهای حجیم و دارای فیبر زیاد مثل سبزیجات خام و پخته، غلات و حبوبات گزینه های غذایی مناسبی برای جلوگیری از افزایش وزن هستند.
دقیقاً برعکس تیپ بدنی افراد اکتومورف، انجام ورزش های هوازی برای تیپ بدنی اندومورف توصیه می شود. علت آن هم این است که خاصیت ورزش هوازی چربی سوزی است. پس استفاده از تمرینات هوازی مثل ریختن آب روی آتش است.
ورزش هوازی و همه آن چیزی که باید بدانید
تیپ بدنی اندومورف به بی تحرکی علاقه زیادی دارد. به همین دلیل به اندومورف ها توصیه می شود که از خواب اضافی، چرت زدن و نشستن های طولانی مدت در مقابل تلویزیون و خوردن تنقلات اجتناب کنند. هنگام تماشای تلویزیون متابولیسم پایه بدن در یک حد پایین است. به همین دلیل مقدار زمانی که افراد برای تماشای تلویزیون صرف می‌کنند، یکی از عوامل مهم در افزایش چاقی است.
تیپ های بدنی ترکیبی
ما علاوه بر این سه نوع تیپ بدنی، تیپ های بدنی که ترکیبی از این سه نوع هستند را هم داریم. بسیاری از افراد ترکیبی از درجات مختلف اکتومورف مزومورف اندومورف هستند که عبارتنداز: تیپ بدنی اکتومورف-مزومورف یا به عبارتی لاغر عضلانی و تیپ بدنی اندومورف-مزومورف یا چاق عضلانی
به صورت خلاصه اینکه هر فردی می‌تواند وزن ایده آل خود را به دست آورد. البته این وزن باید به دور از مقایسه و با نوع تیپ بدنی شخص سازگار باشد. تیپ های بدنی مختلف، پاسخ های متفاوتی به یک برنامه ورزشی و رژیم غذایی می دهند و حتی در عدد وزن مطلوب نیز هرگز شبیه هم نیستند.
به هر حال، هر تیپ بدنی که دارید به خودتان افتخار کنید و از آن لذت ببرید. معیار سنجش ارزش خود را بر اساس تیپ بدنیتان قرار ندهید. این ذهن شماست که دنیا را دگرگون می کند نه تیپ بدنیتان.
